Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
Сүхбаатар аймаг гадаргын усны чанарын 2023 оны 7 дугаар сарын мэдээ
Сүхбаатар аймгийн 2023 оны 7 дугаар сарын гадаргын усны чанарын сарын тойм
- Гадаргын усны чанар
Сүхбаатар аймгийн усны чанарын хяналт шинжилгээний цэгүүдэд хөтөлбөрийн дагуу Ганга нуур, Дуут нуурын цэгүүдээс 2023 оны 7 сард дээж авч химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо.
Ганга, Дуут нуурын усны цахилгаан дамжуулах чанарын сарын өөрчлөлтийг 2022 оны 4-10, 2023 оны 7 дугаар сарын байдлаар Зураг 1-т харууллаа.
Зураг 1. Ганга нуур, Дуут нуурын усны цахилгаан дамжуулах чанар
2023 оны 7 дугаар сард Ганга нуурын усны цахилгаан дамжуулах чанар /ЦДЧ/ 5064мкСи/см, Дуут нуурын усны цахилгаан дамжуулах чанар /ЦДЧ/ 1059 мкСи/см байна.
Хүснэгт 1. Усны гол ионуудын агууламж
Харуул |
Сар |
Хатуулаг, мг-экв/л |
Ca, мг/л |
Mg, мг/л |
K+Na, мг/л |
SO4, мг/л |
Cl, мг/л |
HCO3, мг/л |
Эрдэсжилт, мг/л |
Ганга нуур |
4 |
9.8 |
8.6 |
113.9 |
1090 |
302.7 |
471.5 |
2061.8 |
4048.5 |
Дуут нуур |
4 |
4.94 |
37.7 |
37.2 |
105.8 |
14.6 |
48.6 |
457.5 |
701.4 |
Ганга нуур |
5 |
12.54 |
11.8 |
145.3 |
1395.5 |
514.5 |
576.1 |
2526.1 |
5169.3 |
Дуут нуур |
5 |
5.17 |
24.4 |
48 |
143 |
27.7 |
57.1 |
530.9 |
831.1 |
Ганга нуур |
6 |
16.46 |
8.6 |
194.9 |
1714.3 |
576.7 |
656.5 |
3325.4 |
6476.4 |
Дуут нуур |
6 |
6.35 |
19.6 |
65.3 |
189 |
4.1 |
64.5 |
732.2 |
1074.7 |
Ганга нуур |
7 |
16.07 |
9.4 |
189.7 |
1619.3 |
572 |
653.3 |
3081.4 |
6125.1 |
Дуут нуур |
7 |
6.27 |
20.4 |
63.8 |
164 |
6.9 |
63.5 |
665.1 |
983.7 |
MNS4586:98 |
|
|
|
|
|
100 |
300 |
|
|
Ганга нуурын усны ерөнхий хатуулгыг А.Е.Посоховын ангиллаар авч үзэхэд 7 сард 16.07мг-экв/л “маш хатуу”, Дуут нуурын ус 7 сард 6.27мг-экв/л “ хатуу” ангилалд орж байна.
Хүснэгт 2. Усны биогений нэгдлүүдийн агууламж
Харуул |
Сар |
Пич, мг/л |
NH4, мг/л |
NO3, мг/л |
NO2, мг/л |
P, мг/л |
Ганга нуур |
4 |
185.5 |
1.58 |
0.73 |
0.029 |
0.21 |
Дуут нуур |
4 |
66 |
1.4 |
0.43 |
0.009 |
0.033 |
Ганга нуур |
5 |
193.9 |
1.18 |
1.8 |
0.008 |
0.187 |
Дуут нуур |
5 |
41.3 |
0.73 |
0.42 |
0.006 |
0.033 |
Ганга нуур |
6 |
148.5 |
2.64 |
1.14 |
0.022 |
0.103 |
Дуут нуур |
6 |
39.6 |
1.16 |
0.52 |
0.001 |
0.006 |
Ганга нуур |
7 |
136.1 |
2.05 |
1.01 |
0.018 |
0.126 |
Дуут нуур |
7 |
33 |
0.6 |
0.46 |
0.003 |
0.019 |
MNS4586:98 |
|
|
0.5 |
9 |
0.02 |
0.1 |
Ганга нуурын усны биогений нэгдлүүдийн агууламж Монгол улсын гадаргын усны стандарт MNS4586:98 дахь хүлцэх агууламжаас давсан үзүүлэлтүүд ажиглагдаж байна. Аммонийн азотын агууламж ХА-аас 7 сард 4.1 дахин; фосфорын агууламж 7 сард ХА-аас 1.26 дахин давсан бөгөөд Дуут нуурын усны аммонийн азотын агууламж 7 сард ХА-аас 1.2 дахин давсан ажиглагдаж байна..
Зураг 2. Аммоний азотын /NH4/ агууламж
- Баруун-Урт хотын хаягдал бохир ус цэвэрлэх байгууламжуудын усны хяналт шинжилгээ
2023 оны 7 дугаар сарын Сүхбаатар аймаг Баруун-Урт хотын хаягдал ус цэвэрлэх байгууламжийн хаягдал ус орж байгаа болон цэвэршүүлээд гаргаж байгаа цэгүүдээс нийт 2 сорьц авч хийсэн шинжилгээний дүнг MNS4953:2015 “Хаягдал ус”-ны стандартад заагдсан хүрээлэн буй орчинд нийлүүлж болох хаягдал усан дахь бохирдуулах бодисын зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээ /ЗХД/-тэй харьцуулан Хүснэгт 3-т үзүүллээ.
Хүснэгт 3. Баруун-Урт хотын хаягдал бохир ус цэвэрлэх байгууламжын биогений агууламж
Хаягдал бохир ус цэвэрлэх байгууламж |
Сорьц авсан газар |
PH |
Ж/Б |
NO2 |
NO3 |
NH4 |
БХХ5 |
цэвэршилт % |
|
|
мг/л |
мг/л |
мг/л |
мг/л |
мг/л |
|
|
Төв ЦБ |
орох |
9.95 |
244 |
|
|
|
643.5 |
17.9% |
гарах |
9.91 |
138 |
0.092 |
0.73 |
45.88 |
528 |
||
MNS4943:2015 |
|
6-9. |
30 |
15 |
20 |
|
Тайлбар: Ж/б-Жигнэгдэх бодис; БХХ5-Биохимийн хэрэгцээт хучилтөрөгч,
Шинжилгээний дүнгээ үзэхэд цэвэрлэх байгууламжуудаас гарч байгаа ус 17.9% -ийн цэвэршилттэй байсан бөгөөд цэвэршүүлээд гарч буй хаягдал бохир усны биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгчийн агууламж 26.4 дахин их бохирдолтой байна.
Төв цэвэрлэх байгууламжийн цэвэршүүлэх чавдар, жинлэгдэх бодисын сарын өөрчлөлтийг 2023 оны 7 дугаар сарын байдлаар зураг 3-4-р зурагт харууллаа.
Зураг 5. Цэвэрлэх байгууламжийн жинлэгдэх бодис